«مسجد نه فقط جای نماز خواندن و انجام پارهای مراسم مذهبی است که این مکان معنوی باید پایگاهی باشد برای رشد و تعالی فرهنگ و اندیشه جامعه. مسجدی که خروجی آن انسانهای فرهیخته و اندیشمند نباشد، درواقع کارکرد اصلی خود را از دست داده است.» اینها را مسئول فرهنگی مسجد قائمیه محله پنجتن میگوید. مسجدی که کتابخانه آن تا قبل از احداث فرهنگسرای انقلاب، تنها مکان فرهنگی محله بود و اکنون با حدود 2500 عضو، بزرگترین کتابخانه فعال منطقه به شمار میرود. در ادامه، صحبتهای رمضانعلی امیدوار درباره تاریخچه شکلگیری کانون فرهنگی قائمیه و فعالیتهای نوعدوستانه آن در ایام کرونا را مرور میکنیم.
سال77 بازنشسته شدم. همان زمان به پیشنهاد و اصرار برخی دوستان مسئولیت کارهای فرهنگی مسجد محله را عهدهدار شدم. آن زمان مسجد قائمیه خیلی پویا نبود. جمع نمازگزارانش به 10-12 نفر نمیرسید. با پرسوجو از کسبه و جمعی از اهالی، متوجه شدیم چون امام جماعت پیرمردی است که بسیار با لهجه نماز میخواند، اهالی تمایل چندانی به اقامه نماز جماعت ندارند. بر همین اساس پس از انجام هماهنگیهای لازم، حجتالاسلام علیاصغر تیموری که علاوه بر جوانی، خوشفکر و خوشبیان بود و به تفسیر قرآن تسلط داشت، امام جماعت مسجد شد. نخستین باری که وی به مسجد آمد، مصادف شد با ماه مبارک رمضان و بخشی از برنامه به تفسیر کلام خدا اختصاص یافت. مسجد چنان شلوغ میشد که اگر کسی در رکعت دوم نماز میرسید، دیگر جایی برای ایستادن نداشت. در ادامه پایگاه فرهنگی و همچنین بسیج مسجد قائمیه را راهاندازی کردیم و جوانان بیشتری از محله جذب فضاهای مذهبی و فرهنگی مسجد شدند.
از سالها قبل به همت هیئتامنا و بهمنظور توسعه فضا، قطعه زمین کنار مسجد خریده شده بود، اما شرایط ساخت مهیا نبود. بعد از فعال شدن بخش فرهنگی و پایگاه بسیج و حضور بیشتر اهالی و جوانان، تصمیم گرفتیم بنایی چندطبقه بهمنظور انجام فعالیتهای فرهنگی و مذهبی احداث کنیم. خوشبختانه با حمایتهای شهرداری، شورای شهر و شهردار وقت منطقه، این کار انجام شد. طبقه همکف به مسجد متصل و مکانی چندمنظوره است. این فضا در زمان مراسم به بانوان اختصاص مییابد. البته ساعاتی هم سالن ورزشی نوجوانان و جوانان است.
ساخت این بنا حدود 7ماه زمان برد. طبق تفاهمنامهای که با نهاد کتابخانههای استان داشتیم، این سالنها به مدت 10سال در اختیار آنها قرار گرفت. بخش فرهنگی مسجد در 3طبقه شکل گرفت. یک طبقه سالن مطالعه خواهران و یک طبقه در اختیار برادران است. از طبقه سوم هم بهعنوان مخزن کتاب بهرهبرداری شد. درحقیقت کتابخانه قائمیه تا قبل از احداث فرهنگسرای انقلاب تنها کانون فرهنگی و کتابخانه این محدوده بود و توانست نوجوانان و جوانان بسیاری را به خود جذب کند. اکنون هم حدود 700نفر از ساکنان محله پنجتن و محلات اطراف عضو این کتابخانه هستند. البته در یکیدو سال اخیر تعداد مراجعان به کتابخانه کاهش چشمگیری داشته است که فضای مجازی و استفاده از سایتهای اینترنتی در این موضوع بیتأثیر نیست.
اوایل که کار را به دست گرفته بودیم، مسجد هیچ منبع درآمدی نداشت. بهطوریکه برای پرداخت حقالزحمه امام جماعت مسجد و هزینههای ناچیز آب و برق مجبور بودیم دست به دامان اهالی شویم و کمک جمع کنیم. به مرور و با کمکهای خیران و اهالی، 2منزل، یکی در مجاورت مسجد برای توسعه مکان مسجد و دیگری با کمی فاصله خریداری شد. با اجاره دادن آن 2منزل، تا حدودی هزینه بخشهای خدماتی و فرهنگی تأمین میشود.
اهالی این محدوده وضعیت مالی مساعدی ندارند، اما وقتی حرف از صرف مال در راه خدا باشد، از مالشان میگذرند. باورش مشکل است، اما وقتی حرف ساخت و توسعه بنا بود، ساکنان همین محدوده چند النگو و انگشتر و مقدار زیادی پول بخشیدند که درمجموع بیش از 12میلیون تومان میشد.
در کنار کارهای فرهنگی، بهصورت خودجوش و غیررسمی شناسایی خانوادههای نیازمند و محروم را در برنامه داشتیم. بعد از شیوع کرونا و پیام رهبری برای رزمایش مواسات و همدلی، گروه جهادی متوسلین به حضرت زهرا(س) شکل گرفت. اولویت گروه کمک به محرومان حاشیه شهر، بهویژه خانوادههایی بود که به سبب ابتلای یکی از اعضای خانواده در شرایط خاص قرار داشتند. در همن راستا بخش مددیاری هم در مسجد شکل گرفت که کار شناسایی خانوادههای محروم و آسیبدیده از کرونا، شناسایی خیران و جذب کمکهای خیرخواهانه از طریق آن مدیریت میشود.
با توجه به کم شدن فعالیتهای فرهنگی کانون و همچنین پایگاه بسیج، بیشتر فعالیتها به سمت رزمایش مواسات و همیاری به نیازمندان حاشیه شهر معطوف شد. مسئولیت گروه جهادی را به یکی از خواهران سپردیم و خودمان بیشتر در بخش تحقیقات، شناسایی، توزیع و... فعالیم. تاکنون 2نوبت ذبح گوسفند در مسجد قائمیه انجام شده و گوشتها بین 92خانوار نیازمند توزیع شده است. علاوه بر این، 440کیلوگرم مرغ از سوی بازاریان بازار سپاد به خانوادههای محروم و آسیبدیده از کرونا اهدا شده است. همچنین 150بسته معیشتی مشارکتی آستانقدس و 50بسته حمایتی مسجد قائمیه را با حمایتهای مالی بین نیازمندان توزیع کردهایم. بهتازگی هم یکی از خیران شهر که صادرات تخممرغ دارد، بخشی از تولیدش را برای حمایت از خانوادههای نیازمند در نظر گرفته است. نتیجهاش سهشنبههایی است که شانههای تخممرغ به در خانه نیازمندان محله میرود. در کل ما برای کمک به محرومان و نیازمندان این شهر در حد توانمان آمادهایم. فقط این روزها باید دستهای خیر بیشتری به کمک ما بیایند تا روزهای سخت کرونایی را به سلامت و آرامش پشت سر بگذاریم.