نه به خشونت با کمک تئاتر

به جرئت می‌توان گفت یکی از پرسوژه‌ترین و پرکاربردترین موضوع‌هایی که در یکی دو سال اخیر در منطقه 11 دنبال کرده‌ایم، هنر بوده است. قالب هنر را هم به همان گستردگی که در فضای جامعه وجود داشته است دنبال کرده‌ایم، از موسیقی گرفته تا تئاتر و سینما، نقاشی، عکاسی و ... مورد بحث ما بوده‌است.

امروز هم به سراغ یک سوژه از همان شکل تئاتر رفته‌ایم اما با یک جنس متفاوت. جنس سوژه‌های این موضوع جوانانی هستند که با سِنّ کم روی سِن تئاتر رفته‌اند و هنرنمایی کرده‌اند. برعکس شرایطی که در کشور ما وجود دارد و افراد جوان به سختی وارد سیستم اداری می‌شوند، جوانان پرشور و با توانی هستند که توانسته‌اند از نگاه‌هایی که تجربه را دنبال می‌کنند و می‌پسندند عبور کنند و اثرهای پرطرف‌داری خلق کنند.

اعتراف‌های یک زندگی غیرمعمولی

سجاد خسروی کوچ یک جوان دهه هفتادی است که کار در تئاتر را با سیاه‌بازی آغاز کرده ولی 5 سال است که به صورت حرفه‌ای وارد فضای تئاتر شده و در این راه کوشیده است تا به موفقیت برسد.5 سال گذشته برای سجاد به بازیگری گذشته است و «اعترافات یک زندگی غیرمعمولی» اولین اثری است که کارگردانی می‌کند. بازی در آثار پیانوستالژی، آیراک، استارت و رؤیای آمریکایی از جمله آثاری است که در طول 5سال از خود باقی گذاشته است. البته اوج بازی و هنر او هم در اثر «پیانیست» رقم خورده است که پرافتخارترین اثر جشنواره تئاتر فجر در سال خودش بوده است.

سجاد علی‌آبادی هم یک جوان دهه هفتادی دیگر است که بدش نمی‌آید بتواند در فضای هنری شهر و حتی کشور برای خودش نامی دست و پا کند. به همین واسطه و در این مسیر حامی اثر «اعترافات یک زندگی غیرمعمولی» شده است تا بتواند به جوانانی همانند خودش فرصت کار بدهد. او که تهیه‌کننده این اثر است قبل از این هم رؤیای آمریکایی، استارت، بوبو و هذا ذالک را تهیه‌کنندگی کرده است. 

«اعترافات یک زندگی غیرمعمولی» یک ملودرام سیاسی است و داستان به این شکل است که یک زن به دنبال انتقام از فردی است که در زمان جنگ شکنجه‌گر وی بوده است

سجاد علی‌آبادی البته با فضای محتوایی تئاتر هم بیگانه نیست و در برخی آثار از جمله بوبو، استارت و سیب به عنوان بازیگر حاضر شده است و در جشنواره‌های مشهد و کاشمر جایزه بازیگری را کسب کرده است.

بدون قید زمان و مکان

سجاد خسروی درباره اثر «اعترافات یک زندگی غیرمعمولی» می‌گوید: نویسنده این اثر، آریل دورفمان، است و اثر به نام «مرگ دختر جوان» شناخته می‌شود، ما از این متن اقتباس گرفتیم و با توجه به اینکه متن اصلی یک فضای رئالیسم دارد، فضا را کمی تغییر دادیم و خاص کردیم، به این معنا که فضا را بی‌زمان و بی‌مکان کردیم و در یک فضای فرمالیسم کار را دنبال کردیم، در مجموع باید گفت این اثر یک ملودرام سیاسی است و داستان به این شکل است که یک زن به دنبال انتقام از فردی است که در زمان جنگ شکنجه‌گر وی بوده است.

وی در ادامه درباره چرایی انتخاب این اثر می‌گوید: این موضوع و کار را به واسطه یک دغدغه اجتماعی خودم که «خشونت» است، انتخاب کرده‌ام، استنباط من این است که میل به خشونت در همه ما وجود دارد، ما در این اثر و متن به چرخه خشونت اشاره کرده‌ایم و یک سؤال را در ذهن مخاطب ایجاد می‌کند که این خشونت ادامه داشته باشد یا اینکه ما در یک جایی نوار این خشونت را باید ببریم؟ و تلاش ما در اثر این است که یک پیام را به عنوان فرهنگ‌سازی برسانیم تا از خشونت پیشگیری شود.

مخاطب به جای بازیگر

سجاد علی‌آبادی هم می‌گوید: روزی که آقای خسروی متن را برای من آورد، یک نکته‌ای از متن که توجه من را جلب کرد، این بود که هیچ‌کدام از شخصیت‌ها بد یا خوب نبودند و در طول اجرا این موضوع به مخاطب واگذار می‌شود، در چنین موقعیتی مخاطب می‌تواند در موقعیت‌های مختلف با شخصیت اثر همراه شود و خود را جای او قرار دهد تا به دنبال خوب و بد داستان برود.

وی ادامه می‌دهد: می‌توان انتخاب «اعترافات یک زندگی غیرمعمولی» را انتخابی بر اساس دغدغه‌های اجتماعی بیان کرد، جایی که سجاد خسروی و سجاد علی‌آبادی، کاری را مهیا می‌کنند تا آثار خشونت را به نمایش بگذارند و این جرقه را در ذهن مخاطب بزنند که چگونه می‌تواند این رفتار را مهار کرد. نکته دیگر که در داستان و البته شخصیت کارگردان و نویسنده اثر نهفته، این است که دغدغه‌های اجتماعی را باید روایت کرد و هر دو جوان این اثر امیدوار هست این مسیر از سوی دیگر هنرمندان هم ادامه پیدا کند و البته شاید در آثار بعد خودشان هم دوباره دیده شود.

سجاد علی‌آبادی درباره فضا دادن به جوانان در تئاتر هم می‌گوید: جوانان که به خوبی به این سمت کشیده شده‌ و نشان داده‌اند که فضای موجود فضای پرطرف‌داری است، به شکلی که جدا از دهه هفتادی‌هایی مانند ما، الان دهه هشتادی‌ها هم وارد فضا شده‌اند و موفقیت‌های خوبی داشته‌‌اند، نکته دیگر این است که رقابت خوبی ایجاد شده است، هرچند حمایت بیشتر بزرگ‌ترها را می‌طلبد.