نقویه؛ محله مجتمع‌های قدیمی منطقه ۱۲

محله نقویه گرچه در انتهای بولوار الهیه قرار دارد، نسب به بسیاری از محلات نزدیک بزرگراه هاشمی رفسنجانی، قدمت بیشتری دارد. این محله از سال ۱۳۸۵ وارد بافت شهری شده و بسیاری از مجتمع‌های قدیمی و پرجمعیت منطقه ۱۲ شهرداری مشهد، را در خود جای داده است. مجتمع مسکونی سامان که در ابتدا به جانبازان واگذارشد یکی از مجتمع‌های قدیمی محله نقویه است. مجتمع‌های مسکونی پرجمعیت «ماهان» و «نیکان» که اداره آنها دستکمی از اداره شهر ندارد، نیز در این محله واقع شده است.

محله نقویه بعد از اتصال بولوار مهدیه به بزرگراه پیامبر اعظم رونقی دو چندان گرفت.   

محله نقویه دارای دو مرکز محله است. در مرکز محله یک، سه کاربری اجتماعی – فرهنگی، تفریحی – ورزشی و تجاری وجود دارد. وجود مسجد امام‌رضا (ع) به عنوان قدیمی‌ترین مسجد منطقه و فروشگاه «شهرما» در این مرکز محله موجب افزایش رفت و آمد ساکنان و جوانان به این محدوده شده است.

در مرکز محله دو نیز مهمترین کاربری‌های اجتماعی – فرهنگی (مسجد منا)، تفریحی – ورزشی (مجتمع ورزشی معلم)، فضای سبز (بوستان صادقیه)، آموزشی (مدارس توکلی‌زاده و شاهد عامل)، تجاری (راسته بازار) و درمانی (درمانگاه نیلوفر آبی) وجود دارد، با این حال کاربری شاخص این محدوده به کاربری فضای سبز یعنی بوستان صادقیه با مساحت ۴۹ هزار مترمربع تعلق دارد. وجود همه این کاربری‌ها رفت و آمد به این مرکز محله را رونق داده است.

صادقیه ۱۱، یکی از معابر فرعی محله نقویه است که بولوار صادقیه را به خیابان الهیه ۲۵ متصل می‌کند؛ به همین دلیل تردد بسیار در این معبر صورت می‌گیرد. این خیابان به نام شهیدسلیمی نام‌گذاری شده است.

بافت

محله نقویه با ۴۰۲ هکتار وسعت، ۱۰ هزار و ۳۷ نفر جمعیت را در خود جای داده است. بر این اساس تراکم جمعیتی این محله (۲۵ نفر در هکتار) است که به دلیل فراروانی زمین‌های خالی این محله در محدوده بعد از بولوار مهدیه، از میانگین تراکم جمعیتی شهر مشهد کمتر است.

مهمترین کاربری این محله، مسکونی و بعد از آن به ترتیب فضای سبز ۲۷/ ۳ درصد، آموزشی ۴۹/ ۰ درصد و تجاری ۲۴ /۰ درصد است.

متراژ بیشتر قطعات زمین در این محله، ۳۰۰ تا یک هزار مترمربع و بیشتر واحد‌های مسکونی، آپارتمانی و تعداد طبقات ساختمان‌ها تا ۴ طبقه است. البته چند برج ده و یازده طبقه نیز در محله قرار دارد. ایستگاه شماره ۳۰ آتش‌نشانی مشهد و کلانتری الهیه در محله نقویه واقع شده است.

دسترسی

محله نقویه از نظر دسترسی به خطوط قطار شهری از سمت شرقی (بلوار امیریه) در آینده‌ای نزدیک به خط ۳ قطار شهری متصل خواهد شد و رفت و آمد به نقاط مختلف شهر برای ساکنان این محله آسان‌تر خواهد کرد.

این محله به بلوار‌های امیریه، اقدسیه، الهیه، سجادیه، صادقیه و مهدیه دسترسی دارد. 

وضعیت پراکندگی ایستگاه‌های اتوبوس در محله نقویه به‌گونه‌ای است که بیشتر ایستگاه‌ها در جنوب محله جانمایی شده است و نقاط دیگر نقویه از وجود ایستگاه اتوبوس تقریبا بی‌بهره مانده است. در مجموع برای رسیدن به نزدیکترین ایستگاه اتوبوس باید دست‌کم ۶ دقیقه و ۳۴ ثانیه زمان را پیش‌بینی کرد.

در انتهای خیابان صادقیه ۱۱، مسجد امام‌رضا (ع) قرار گرفته است. این مسجد در سال‌۱۳۸۴ توسط سازمان مسکن و شهرسازی ساخته شده است و اکنون مرکز فعالیت‌های فرهنگی و خیریه محله به شمار می‌آید.

امکانات فرهنگی و رفاهی

• بوستان صادقیه در بولوار صادقیه و بوستان پونه در نقویه ۴۰، میانگین زمان دسترسی به بوستان را در محله نقویه به دو دقیقه و ۳۳ ثانیه کاهش داده است.
• از مناطق گردشگری که در این محله واقع شده است می‌توان به پارک موضوعی مینیاتوری در بولوار سجادیه اشاره کرد که در این مکان شهروندان می‌توانند آثار و جاذبه‌های گردشگری شناخته شده کشور همچون «تخت جمشید»، «باغ شازده ماهان»، «سی و سه‌پل»، «ایستگاه راه آهن مشهد»، «آرامگاه فردوسی» و... را در مقیاس کوچک‌تری به صورت یکجا ببینند. البته به دلیل کم بودن تعداد ماکت‌ها نسبت به بزرگی فضای پارک، این بوستان آن طور که پیش‌بینی می‌شد مورد استقبال قرار نگرفت. 
• ۴ باب مدرسه با نام‌های فرهیختگان (کبری سلطانی)، حاج علی‌اصغر و حاج عباس توکلی‌زاده و شهیدرمضان علی‌عامل در این محله وجود دارد. میانگین فاصله مکانی برای رسیدن به نزدیکترین مدرسه در نقویه، ۴۲۴ متر است که برای پیمودن این مسافت باید دست‌کم ۵ دقیقه و ۱۸ ثانیه زمان را در نظر گرفت.
• «نیلوفرآبی» اولین درمانگاه محدوده الهیه است که در محله نقویه قرار دارد. میانگین فاصله زمانی برای دسترسی به این درمانگاه برای اهالی این محله، ۹ دقیقه و ۱۰ ثانیه است.
• سه مسجد امام‌رضا (ع)، ۵ تن آل‌عبا (ع)، امام‌علی (ع) و یک نمازخانه با نام «صادقیه» در این محله وجود دارد. میانگین فاصله مکانی برای رسیدن به نزدیکترین مسجد در نقویه، ۴۴۲ متر است که ۵ دقیقه و ۳۱ ثانیه زمان برای پیمودن این مسیر کافی است.
• دو سالن ورزشی الهیه و شهدای شهرداری مربوط به شهرداری و یک مجموعه ورزشی با نام «معلم» هم بصورت دولتی در نقویه فعال است. برای رسیدن به این سالن‌ها، میانگین ۵ دقیقه و ۱۷ ثانیه زمان را باید پیش‌بینی کرد.
• در مجموع بوستان بزرگ اقاقیا و مسجد بزرگ پنج تن آل عبا (ع) از جمله مکان‌های تفریحی و مذهبی محله نقویه به حساب می‌آید.

حدود جغرافیایی

محله نقویه از شمال به بولوار امیریه، از جنوب به بولوار الهیه از غرب به بولوار مهدیه و از شرق به بولوار سجادیه منتهی می‌شود.

نقویه در همسایگی چهار محله از منطقه ۱۲ است. محله الهیه در شرق، مجیدیه و رحمانیه در جنوب و محله صادقیه در قسمت شمالی محله نقویه قرار دارد.