ترافیک، میهمان همیشگی خیابان‌های منطقه ۷ مشهد

منطقه ۷ که یکی از مناطق وسیع شهر مشهد است به‌واسطه وجود چند بولوار و خیابان اصلی در آن همیشه شاهد حجم زیاد تردد خودرو‌ها هستیم و یکی از مناطق پرترافیک شهر محسوب می‌شود. راهی تعدادی از خیابان‌های منطقه شدیم تا از مردم درباره مشکلات ترافیکی محل زندگی و کارشان بپرسیم و راهکار‌های پیشنهادی آن‌ها را بشنویم و انعکاس بدهیم.

از خیابان پروین اعتصامی به‌سمت میدان حافظ که در حرکت بودیم، در تقاطع بزرگراه شهید کلانتری خودرو‌هایی که قصد ورود به پروین اعتصامی را داشتند، مجبور بودند به دلیل پارک خودرو‌ها در پیچ ورودی این خیابان، مقداری به لاین مخالف وارد شوند.

پس از دورزدن از میدان حافظ قصد ورود به خیابان قائم را داشتیم، اما در ترافیک ایجاد شده از چراغ قرمز در اولین چهارراه این خیابان متوقف شدیم و در خود بزرگراه به انتظار سبزشدن چراغ نشستیم. صف خودرو‌هایی که پشت این چراغ قرمز متوقف می‌شوند، گاهی بسیار طولانی شده و ده‌ها متر از بزرگراه کلانتری را اشغال می‌کنند. این امر می‌تواند زمینه‌ساز ایجاد ترافیک و حتی تصادفات زنجیره‌ای شود.

بهسازی دوربرگردان‌های ناایمن

مشکل ترافیکی دیگر خیابان قائم در محدوده خیابان صبای غربی دیده می‌شود. در این محدوده پس از انحرافی کوچک در خیابان به یک‌باره یک دوراهی در مقابلتان نمایان می‌شود که باید فوری تصمیم بگیرید به کدام سو می‌روید. همین امر هم گاهی باعث تصادف‌های سنگین شده است. دیگر مشکل ترافیکی محدوده نحوه اتصال بولوار صبای غربی به بزرگ‌راه کلانتری است. اگر از خیابان قائم به سمت بزرگ‌راه در حرکت باشید، باید مراقب خودرو‌هایی که از سمت خیابان صبای غربی روبه‌رویتان ظاهر می‌شوند باشید.

البته پیش از این دیگر دوربرگردان‌های محدوده هم به ساختار ناایمنی طراحی شده و سال‌ها برای شهروندان خطرآفرین بودند که به همت شهرداری منطقه ۷ اصلاح هندسی این دوربرگردان‌ها در دستورکار قرار گرفته و هم‌اکنون این دوربرگردان‌ها در حال بهسازی هستند.

به‌دلیل اینکه سیدی در ابتدا باغات و خانه‌های ویلایی بوده، بیشتر خیابان‌های محله سیدی دارای عرض کم هستند

مشکل بیشتر خیابان‌های سیدی

بیشتر خیابان‌های محله سیدی دارای عرض کم هستند. به‌دلیل اینکه سیدی در ابتدا باغات و خانه‌های ویلایی بوده و جزو مناطق حاشیه‌ای و کم‌جمعیت محسوب می‌شده است، کسی فکر نمی‌کرده روزی جزو پرترددترین محلات مشهد بشود. خیابان قائم به‌واسطه عرض باریکی که دارد، جواب‌گوی حجم زیاد خودرو‌های عبوری نیست و هر روز با توجه به زیادترشدن خودرو‌ها به ترافیک این خیابان افزوده می‌شود.

با توقف یک وسیله‌نقلیه سنگین یا اتوبوس در این خیابان راه کاملا بسته می‌شود. به همین دلایل است که در بیشتر مواقع در طول شبانه‌روز به‌ویژه در مواقع تعطیلی مدارس ترافیک شدید، در این خیابان حاکم و تردد وسایل نقلیه به دشواری انجام می‌شود. ملیحه صبوری، مادر یکی از دانش‌آموزانی که مدرسه محل تحصیلش در این خیابان است، می‌گوید: من همیشه نگران این هستم که پسر نه‌ساله‌ام چگونه از خیابان شلوغ قائم رد می‌شود.

در قائم ۱۰ که مدرسه پسرم در آن قرار دارد فقط یک تابلو مدرسه آن هم در مکانی که کسی به آن توجه نمی‌کند و نمی‌بیند، نصب است. رانندگان خودرو‌ها وقتی به این قسمت از خیابان قائم می‌رسند، از توقف در چراغ قرمز و ترافیک خسته می‌شوند و می‌خواهند زمان توقف‌های خود را جبران کنند. به‌همین دلیل برخی راننده‌ها در این قسمت خیابان قائم به‌سرعت خود اضافه می‌کنند.

جلو ورود کامیون‌ها را بگیرید

خیابان شهید دایی خیابان بعدی است که وارد آن شدیم. این خیابان از لحاظ عرض کم و ترافیک بسیار شبیه خیابان قائم است. صفیه تیمورزاده از ساکنان این خیابان درباره مشکلات ترافیکی آن می‌گوید: از همان ابتدا این خیابان بسیار باریک ساخته شده است انگار در گذشته کسی فکرش را نمی‌کرده روزی این محله پرتردد شود. اتوبوس که در ایستگاه توقف می‌کند، کل خیابان بند می‌آید.

در یک قسمت خیابان ۲ ایستگاه اتوبوس روبه‌روی هم هستند و اگر در ۲ طرف اتوبوس توقف کند، خیابان کاملا مسدود می‌شود. در این وضعیت حداقل واکنش راننده‌های خودرو‌ها به‌ویژه کامیون‌ها زدن بوق‌های مکرر و کر کننده است و به همین دلیل خانواده‌هایی، چون ما که منزلشان در حاشیه خیابان است، هیچ‌گاه از سر و صدای خیابان آرامش ندارند.

این شهروند خیابان شهید دایی معتقد است، هیچ راهی برای حل معضلات ترافیکی خیابان وجود ندارد و می‌گوید: بعید می‌دانم بشود برای این خیابان کاری کرد. تنها راهی که به فکر من می‌رسد دو‌طبقه‌شدن این خیابان است که اصلا ممکن نیست. نیاز این خیابان تعریض و ممنوعیت تردد کامیون‌ها در آن است. آن‌ها آرامش مردم را با بوق‌هایی که می‌زنند، از بین می‌برند.

تیمورزاده در پایان از مشکلاتی که برای خود او به‌دلیل ترافیک این خیابان به‌وجود آمده است این‌گونه می‌گوید: وقتی به دانشگاه می‌خواهم بروم، باید خیلی زود حرکت کنم، تا دیر به کلاس نرسم. در ایام امتحانات این وضعیت بسیار برای من استرس‌زاست، چرا که اگر خودرویی در این خیابان خراب شود یا تصادفی شود، مدت‌ها باید در ترافیک بمانم تا راه باز شود. من باید تمام این احتمالات را برای رفتن به دانشگاه در نظر بگیرم.

مسیرمان را در خیابان شهید دایی ادامه دادیم تا به تقاطع خلج رسیدیم. ناگهان عرض باریک خیابان شهید دایی، باریک‌تر شد. به‌طوری که اگر یک خودرو شخصی توقف کند، دیگر امکان ادامه مسیر وجود ندارد. البته بخش مهمی از ساختمان‌های حاشیه‌ای این قسمت خیابان به هدف تعریض  عقب‌نشینی کرده‌اند و تبدیل به زمینی مسطح و پارکینگ عمومی رایگان شهروندان شده‌اند.

خیابانی گره خورده

بولوار کوشش، بولواری است که اگر نگوییم یکی از پرترددترین خیابان‌های مشهد است، قطعا می‌توان گفت جزو پرترددترین خیابان‌های شهرمان است. خودرو‌های زیادی هر روزه از این خیابان تردد می‌کنند. از انتهای بولوار به پایین که حرکت کردیم، متوجه ساخت‌وساز‌های بسیاری در این خیابان شدیم که در آینده نزدیک باعث تردد بسیار بیشتر شهروندان در این محدوده خواهیم شد.

احمد عباسی از ساکنان این بولوار می‌گوید: تعمیرگاه‌های خودرو مشکل اصلی ترافیکی این خیابان است. همیشه در این خیابان شاهد خودرو‌های دوبله پارک شده هستیم که به‌دلایل مختلف حتی برای تعمیر، توقف می‌کنند.

عباسی که خود از فروشندگان لوازم خانگی در بازار‌های این بولوار است، وجود مراکز خرید را با ایجاد ترافیک بی‌ربط دانسته و ادامه می‌دهد: احداث این مجتمع‌ها باعث رونق این محله و اشتغال‌زایی جوانان شده است. این مراکز دارای پارکینگ هستند و با جای پارک زیادی که دارند، خود بخشی از ترافیک را حل می‌کنند.

عباسی در ادامه به میدان حافظ اشاره کرده و می‌گوید: اگر بخواهیم مشکلی از این محله حل کنیم باید به میدان حافظ برویم. مکانی که خودرو‌ها هرجا بخواهند پارک می‌کنند، تا مسافر شهرستان سوار کنند. جایی که مسافربر‌ها حتی در مجاورت چراغ راهنمایی پارک می‌کنند. میدان حافظ بسیار وسیع است. چراغ‌های راهنمایی‌ای که گذاشته شده در این میدان، هم مفید و هم مضر هستند.

چرا که شما پس از گذشتن از ترافیک و چراغ قرمز‌های قبل از میدان، ناگهان در وسط آن مجبور به توقف می‌شوید. من خودم شاهد این بوده‌ام که بسیاری از خودرو‌ها یا این چراغ را ندیده رد شده‌اند یا بی‌توجه به آن رد شده‌اند که این خودش برای عابران پیاده بسیار خطرناک است، چرا که پل عابرپیاده در میدان نیست.

از میدان حافظ وارد خیابان کوشش شدیم. در اوایل ورود به‌دلیل ترافیک و حرکت کند خودرو‌ها مجبور بودیم آهسته حرکت کنیم. چراغ چشمک‌زن کوشش۳۲ به همه خبر از لزوم احتیاط می‌داد، اما در واقع این حرکت کند، به‌دلیل بریدگی این قسمت از بولوار کوشش است.

اینجا برخی خودرو‌ها به چپ می‌پیچند، برخی به راست و بسیاری که معمولا راه‌های فرعی را بلد نیستند یا مقصدشان خیابان هفده شهریور است، مستقیم به‌سمت ترافیک چهارراه کوشش (گاراژدارها) می‌روند.

در میدان حافظ خودرو‌ها هرجا بخواهند پارک می‌کنند، تا مسافر شهرستان سوار کنند

اشتغال‌زایی چراغ قرمز‌ها

چراغ قرمز‌ها محل کسب درآمد بسیاری نیز هست. متکدیان و دست‌فروشان که بیشتر کودک و نوجوان یا افراد سالخورده هستند از این جمله‌اند. آن‌ها برخلاف ما که چشم به سبزشدن چراغ داریم، در طول شبانه‌روز به قرمزشدن چراغ راهنمایی چشم دوخته اند، تا به وسط خیابان بیایند و از سرنشینان اتومبیل‌ها پولی طلب کنند یا کالایی بفروشند.

کودکان و نوجوانان بسیاری در سر این چهارراه بزرگ می‌شوند و راه و رسم زندگی را می‌آموزند. به همین مسائل می‌اندیشیدیم که با صدای بوق خودرو‌ها متوجه سبزشدن چراغ راهنمایی شده و حرکت را ادامه می‌دهیم.

وظیفه یک چراغ راهنمایی

چراغ راهنمایی و رانندگی یک وسیله است که در تقاطع‌ها، ورودی و خروجی برخی خیابان‌ها و پیاده‌رو‌ها و برخی مکان‌های دیگر به هدف هدایت آمدوشد وسایل نقلیه و عابران پیاده نصب می‌شود. اما متأسفانه در کشور ما برخی مواقع توقف پشت همین چراغ‌ها، باعث ایجاد درگیری و نزاع بین شهروندان کم‌حوصله می‌شود. این نزاع‌ها معمولا با جملاتی مانند برو دیگه، مگه کوری راه نیست.

آغاز می‌شود و با صدای بوق ممتد ادامه پیدا می‌کند. گاهی هم با پیاده‌شدن سرنشینان خودرو‌ها جدال بین آن‌ها شدت می‌گیرد و با هم درگیر می‌شوند.

تأثیرات منفی چراغ‌های راهنمایی

محمد یزدان‌پناه ۵۴ساله از ساکنان محله کوشش که در محدوده سیدی مشغول به کار است در پاسخ به سؤال کافی‌بودن چراغ‌های راهنمایی این ۲ محدوده می‌گوید: کمبود نداریم، بلکه زیاد هم داریم. تعداد این چراغ‌ها هرچه کمتر شوند یا حداقل زمان آن بهتر مدیریت شود، برای اعصاب مردم مفیدتر است. او که وقت زیادی را در پشت چراغ‌های قرمز می‌گذراند و مشخص است، دل خوشی از چراغ‌های راهنمایی ندارد.

یکی از عوامل کم‌صبری و افزایش خشونت در بین شهروندان را چراغ‌های راهنمایی دانسته و ادامه می‌دهد: توقف طولانی پشت این چراغ‌ها به‌شدت روی اعصاب مردم تأثیر منفی گذاشته است. شهروند محله سیدی برای اثبات نظر خود از اتفاقی که چند روز پیش برایش پیش آمده است می‌گوید: چند روز پیش در پشت چراغ قرمز، چهارراه گاراژدار‌ها توقف کرده بودم.

معمولا پس از سبزشدن این چراغ خودرو‌ها همه تلاش می‌کنند به سرعت از آن عبور کنند و اگر ثانیه‌ای دیر حرکت کنی با بوق‌های ممتد به تو اعتراض می‌کنند. آن روز پس از سبزشدن چراغ راهنمایی مثل همیشه خودرو‌ها سعی داشتند به‌سرعت از این چهارراه عبور کنند و من هم در لاین وسط حرکت می‌کردم که ناگهان ماشینی که قصد رفتن به سمت بولوار فرودگاه را داشت، جلو خودرو من پیچید، من به‌سختی توانستم مانع برخورد ماشینم با او شوم.

به او که جوانی در حدود ۲۰ ساله بود، فقط تذکر دادم این چه کاری است، که با دشنام به من پاسخ داد و گفت آن طرف چهارراه منتظرم خواهد بود. یزدان‌پناه به حجم ورود خودرو‌های جدید به مشهد اشاره کرده و ادامه می‌دهد: تا چند سال آینده شاهد کورترشدن گره ترافیکی سرتاسر مشهد خواهیم بود، آن وقت دیگر کاری از دست کسی برنخواهد آمد.

خیابان به‌طور موقت بسته است

خیابان کوشش را به‌سمت هفده شهریور پیش گرفتیم. پس از توقف طولانی‌مدت، پشت چراغ‌های قرمز چهارراه کوشش و نخریسی، وارد خیابان هفده شهریور شدیم. به‌جز چراغ‌های راهنما عاملی در این ۲ خیابان وجود دارد که چندین‌بار در طول روز خودرو‌ها را مجبور به توقف می‌کند. دلیل این توقف اجباری، بسته‌شدن راه خیابان توسط خودرو‌های سنگینی است که از گاراژ‌های متعدد این  ۲ خیابان بیرون می‌آمده یا داخل می‌شوند.

به یکی از فروشگاه‌های ابزارآلات کشاورزی خیابان هفده‌شهریور می‌رویم و از صاحب فروشگاه می‌خواهیم مشکلات ترافیکی خیابان هفده شهریور را برای ما بگوید. صاحب فروشگاه که نمی‌خواهد نامش را بگوید، بیان می‌کند: یکی از مشکلات این خیابان وجود گاراژ‌ها و ترافیک ایجادشده هنگام ورود و خروج خودرو‌های سنگین به آن‌هاست.

هر روز این اتفاق می‌افتد و حتی ممکن است، بر اثر این اقدام ترافیک به چهارراه نخریسی و از لاین دیگر به عنصری هم برسد. این فروشنده ابزارآلات کشاورزی ادامه می‌دهد: این خیابان همیشه شلوغ است، اما در ایامی که مشهد میزبان زائران امام رضا (ع) است، این بستن‌های متعدد راه مشکل‌ساز می‌شود.

جدا از این هم بسیار خطرآفرین است. معمولا راکبان موتورسیکلت‌ها حاضر به توقف برای این کامیون‌ها نیستند و تلاش می‌کنند از حداقل جای باقی‌مانده عبور کنند. راننده در زمان ورود یا خروج به گاراژ خیالش راحت است که خیابان بسته شده و دیگر آن‌چنان که باید حواسش به خیابان نیست. اگر موتوری با این وسایل سنگین برخورد کند، بعید می‌دانم کسی از راکبان آن زنده بماند.

مسافربر‌های خیابان هفده شهریور

به‌سمت میدان شلوغ هفده شهریور حرکت را ادامه داده و وارد آن می‌شویم. خودرو‌های شخصی مسافربر بسیاری در مجاورت بازار‌های متعدد هفده شهریور پارک کرده‌اند و به‌دنبال مسافر برای رساندن به مقصد می‌گردند. تجمع بیشتر مسافربر‌های شخصی در مقابل بازار‌های سه‌راه هفده‌شهریور است که بخشی از خیابان تا زمان فعالیت بازار‌ها تحت اشغال این افراد است. عیسی صالحی از کسبه این میدان می‌گوید: منزل من در شهرک عسگریه است و زمان زیادی را به دلیل ترافیک در راه هستم.

صالحی ضعف مهم این قسمت از شهر را کمبود امکانات حمل‌ونقل عمومی دانسته و ادامه می‌دهد: اتوبوس‌هایی که به این میدان می‌آیند تعدادشان خیلی کم است و معمولا هم بسیار دیر می‌آیند، به‌طوری‌که اگر مقصدتان ایستگاه قطار شهری است، پیاده حرکت کنید زودتر خواهید رسید.

وی به حضور مسافربر‌های شخصی در اطراف این میدان هم گله کرده و می‌گوید: یکی از عوامل ایجاد ترافیک، خودرو‌های مسافربر شخصی هستند. آن‌ها با توقف طولانی‌مدت خود بخش وسیعی از خیابان را می‌گیرند و حتی با تغییر مسیر ناگهانی در اطراف میدان باعث تصادف می‌شوند.




* این گزارش سه شنبه ۲۷ آذر سال ۱۳۹۷ در شماره ۳۱۴ شهرآرامحله منطقه ۷ چاپ شده است.