شاید در نگاه اول به نظر نرسد، ولی انگار شغل فروش لوازم الکتریکی شغل خیلی جذابی است و مزیتهای زیادی دارد. آنچنان که توانسته علی حاجیزاده را در 26 سالگی به توانمندی مالی و دستیابی به رضایتمندی کامل شغلی برساند.
او از 16سالگی با این شغل آشنا شد؛ وقتی که پدرش خود را از کار ساختمان سازی بازنشسته کرد و یک مغازه کوچک الکتریکی راه انداخت تا سرش گرم باشد. علی آن موقع در هنرستان رشته علوم اداری میخواند و بعدازظهرها به مغازه پدرش میرفت.
3سال بعد سومین برادرش در خیابان گاز یک مغازه الکتریکی باز کرد و بعد از مدتی آن قدر کارش گرفت که ۲برادر بزرگترش هم ترغیب شدند شغلهای مهندسی و حسابداریشان را رها کنند و وارد این شغل شوند. علی هم همان جا بود که تصمیمش را برای شغل آیندهاش گرفت. از بچگی دوست داشت وکیل شود و میخواست از علوم اداری یک جوری راه خودش را به آن سمت باز کند. ولی وقتی برادرانش را دید که با تحصیلات دانشگاهی به این نتیجه رسیده اند که وارد بازار شوند، تصمیمش عوض شد. تصمیم سختی بود ولی در آن شرایط منطقیتر از هر انتخاب دیگری به نظر میرسید.
دیپلمش را که گرفت یکی ۲سال کار و پسانداز کرد. سرجمع توانست 15میلیون تومان جور کند که آن هم ۳میلیون تومانش چک بود. یک مغازه کوچک اجاره کرد و رسما فروشگاه لوازم الکتریکی خودش را افتتاح کرد. بعد از یک سال توانست یک پژوی 405 با یک سال کارکرد بخرد. ۳سال بعد همان مغازه را به 200 میلیون تومان واگذار کرد. حالا دیگر کار را از خود کرده بود و به چم و خم کار سوار شده بود.
از آن موقع تا حالا ۶بار مغازه لوزم الکتریکی راهاندازی کرده، به جای مطلوبی رسانده، آن قدر که خواهان برایش پیدا شده و او هم که قلق کاسبی دستش آمده با سود خوبی واگذار کرده. الان هم مدتی است یک مغازه 40 متری با 30 متر بالکن در بولوار پیروزی راه انداخته است.
توی مغازهاش هر چیز مرتبط با برق را میتوانی پیدا کنی، از کلید و پریز و انواع سیم برق گرفته تا لوستر و خیلی چیزهای دیگر. میگوید کسی بخواهد الان این کار را شروع کند، با هزینه رهن و اجاره مغازه، دست کم باید 200 میلیون تومان توی دستش باشد. ولی آن طور که او رضایتمندانه از شغلش تعریف میکند، هرکسی ترغیب میشود شانش خودش را امتحان کند! او میگوید: «شغل الکتریکی یکی از کمضررترین شغلهایی است که در ایران وجود دارد. در مواقع موج شیوع کرونا بیشتر مشاغل را تعطیل کردند. البته ما در گروه یک شغلی بودیم ولی حتی اگر یک ماه هم تعطیل باشیم، بعد که مغازه را باز کنیم، فقط باید گرد و خاک روی اجناس را پاک کنیم و بعد به فروشمان ادامه میدهیم. درصورتی که بیشتر شغلها این طوری نیستند. خیلی از شغلها فصلیاند. ولی در الکتریکی همان لامپ های رشتهای که 50سال پیش فروش میرفت، هنوز هم فروش میرود.»
خیلی از شغلها فصلیاند. ولی در الکتریکی همان لامپ های رشتهای که 50سال پیش فروش میرفت، هنوز هم فروش میرود
البته در هیچ کاری نمیتوان به یکباره وارد شد و باید حتما قبلش آموزش دید. علی آقا هم همین کار را کرده است. او بعد از ۶ماه که اولین مغازهاش را افتتاح کرد افتاد دنبال گرفتن جواز. الان این فرایند چیزی نزدیک به 2میلیون تومان هزینه دارد.
او میگوید: «همان قدر که تاکید دارم این شغل ضرری ندارد، به همان اندازه هم میگویم اگر بدون اطلاعات واردش شوید، نابودتان میکند. برای این شغل حتما باید آموزش ببینید. مشتری که داخل مغازه میآید ممکن است یکسری سوالات فنی از شما بپرسد که باید برای آن ها پاسخی داشته باشید. شما باید بدانید او چه میخواهد. چیزی که او میگوید ممکن است به همان نام صحیح کالا که شما در فاکتورتان ثبت کردهاید نباشد. اگر آموزش نبینید ضرر این شغل خیلی بیشتر از آن چیزی است که فکر کنید. صددرصد زمین میخورید.»
به نظر علی آقا 60 درصد آموزشها در این شغل باید تجربی باشد و 40 درصد هم به صورت آکادمیک. :«حداقل سه ماه باید با برقکار سر ساختمان بروید و یکی دو ماه هم در یک مغازه کار کنید که با نوع جنس و کالایی که مشتری میخواهد آشنا شوید. اگر شما صد بار هم در کتاب خوانده باشید که سیم 1.5 افشان چه ویژگیهایی دارد، تا آن را خودتان به چشم نبینید و با دست لمس نکنید، در ذهنتان نمیماند.
آموزش آکادمیک هم در خیلی از موارد مهم است و به درد میخورد. مثلا یک برقکار تجربی شاید معنی اعدادی که روی سیم نوشته شده را نداند ولی کتاب این را به شما توضیح میدهد. تحصیل در رشته برق ساختمان در هنرستان خیلی میتواند در این زمینه کمک کند. البته خیلی از آموزشها هم هنگام کار به دست میآیند.»
اگر شما صد بار هم در کتاب خوانده باشید که سیم 1.5 افشان چه ویژگیهایی دارد، تا آن را خودتان به چشم نبینید و با دست لمس نکنید، در ذهنتان نمیماند
علی آقا میگوید برخلاف تصور عموم مصرف برق در یک مغازه فروش لوازم الکترکی فرق چندانی با بقیه مغازهها ندارد. او میگوید برای مغازه او بدون کولر گازی در یک دوره 45 روزه، یک میلیون تومان قبض برق میآید که با کولر گازی به ماهی یک میلیون و 400 هزار تومان با مصرف تجاری میرسد. « مجموع لامپهایی که در یک مغازه الکتریکی روشن میشوند، شاید به اندازه مصرف برق یک خانه باشند. اما چون در یک فضای کوچک هستند بیشتر به چشم میآیند.»
او میگوید فروش لوستر، دیوارکوب و کالاهایی مانند آباژور تقریبا این روزها از الکتریکی جدا شده است. اگر الکتریکی کالایی بیاورد که به کارش مرتبط نباشد تداخل صنفی ایجاد شود و باید مجوز جداگانه بگیرد. بیشترین تداخل آنها با دیگر اصناف هم با ابزارفروشیها در بحث فروش لوازم کولر و فروشگاههای لوازم جانبی گوشی همراه است.