بدری تیمورتاش، اولین زن دندانپزشک ایران بود

در روزگاری که درد دندان را با روغن نخود و آب پیاز و شیره انجیر و تریاک تسکین می‌دادند و برای رفع آبسه‌های دندانی از صمغ کتیرا و باقلا و آرد گندم سرخ‌شده توی روغن استفاده می‌کردند، بدرالزمان تیمورتاش، مادر دندان‌پزشکی ایران، کم‌کم به فکر تأسیس دانشکده دندان‌پزشکی در مشهد افتاد. او که خودش اروپادیده بود و توی بلژیک درس دندانپزشکی خوانده بود، می‌خواست هرطوری شده شر دندان‌ساز‌های خیابانی را از سر مردم کم کند. همان‌هایی که در سال‌های دهه سی کنار نهر نادری، اطراف حرم امام رضا (ع)، می‌نشستند و بدون بی‌حسی دندان می‌کشیدند و بزاق و خون مشتری‌ها را می‌ریختند توی آبی که هم از کنار درخت‌ها می‌شد و هم نوشیدنی زائران و مسافران بود.

مطلب مرتبط بدری تیمورتاش؛ مادر دندان‌پزشکی ایران، مسواک نذر می‌کرد

داستان بدری تیمورتاش، اولین دندانپزشک زن ایرانی، نه اوجی دارد و نه افولی. بی‌سروصدا و بدون هیاهو و احتمالا آگاهانه چنین کرده و نمی‌خواسته همچون برادرش، عبدالحسین، به‌ناگاه قربانی شود و دوباره به غضب عده‌ای گرفتار شود. تمام زندگی بدرالزمان در دانشکده دندانپزشکی مشهد که سال ۱۳۴۴ افتتاح شد، مطب خیابان خسروی، کمک به دانشجویان ندار و از بین بردن پیشه‌ای به اسم دندان‌سازی تجربی خلاصه می‌شد. وقتی مطبش را در خیابان خسروی باز کرد فقط سه دندانپزشک در مشهد کار می‌کردند. ولی صد‌ها دکان دندان‌سازی تجربی در شهر وجود داشت که سردرشان «لثه» را «لصه» و گاهی هم «لسه» می‌نوشتند. بدری تیمورتاش با یک صندلی ساخت ایران، یک چرخ پایی و لامپ دویست واتی از سقف آویزان در مطبش شروع کرد به کار کردن. شروع کرد به اینکه به مردم بگوید مسواک بزنید.

آذر وکیلی دخترخوانده بدری خانم که سال‌ها کنارش زندگی می‌کرد، می‌گفت: «خانم دکتر به مراجعه‌کنندگانش می‌گفتند مسواک بزنید. مسواک، مسواک. بلند هم می‌گفتند. روز بعدش یکی آمده بود گفته بود اینی‌که تو گفتی را خریدم حالا باید چه کار کنم؟ سال‌ها طول کشید مسواک جا بیفتد.» برای همین تیمورتاش به خیرین می‌گفت مسواک نذر کنید. نذورات خودش و همراهانش تا سال‌‎ها مسواک بود. سال ۵۶ که بازنشسته شد دیگر دانشکده دندانپزشکی اوج گرفته بود و دانشجوهایش هرکدام برای خودشان مطب زده بودند. همین که توی خیابان‌ها راه می‌رفت و می‌دید این‌همه مطب باز شده ذوق می‌کرد. چون قبل‌تر‌ها درد دندان یا پوسیدگی مساوی بود با کشیدن دندان ولی کم‌کم مردم می‌توانستند دندان‌هایشان را نگه دارند. آنها دیگر یاد گرفته بودند مسواک بزنند. بدری خانم سال ۷۴ از دنیا رفت و در حرم امام رضا (ع) به خاک سپرده شد.