خانه کوچکی که سال‌هاست به نام مسجد زین‌العابدین(ع) معروف شده

مسجد زین ‏العابدین (ع) درفلکه طبرسی، محراب‏ خان ۸ در محله پایین خیابان در واقع یک خانه دو طبقه وقفی بسیار قدیمی در کوچه محراب‏ خان است که مزین به نام زیبای امام چهارم شده است و همسایه ‏ها اگرچه سال ساخت یا وقفش را نمی‌دانند، اما همه به اسم مسجد می‌‏شناسندش. از بازارچه آستانه‏ پرست و کوچه ‏های حوض امیر، نوغان ۴،  طلایی و ته پل ‏محله می‌توانید به این مسجد برسید.

کوچه محراب‏ خان یک کوچه بلند و باریک در یکی از محلات طبرسی با خانه ‏ها و مغازه ‏هایی ا‌ست که آرام آرام جای خود را به ساختمان‏ ها و هتل ‏های چند‌ طبقه می‏‌دهند؛ این‏‌ها سال‏‌هاست شریک خاطرات مسجدی هستند که حال و هوایش با مساجد دیگر فرق می‏ کند.

مسجدی بی ‏مناره و گلدسته، بدون کاشی‏ کاری و نقش و رنگ و لعاب که اگر پای صحبت نمازگزارانش بنشینی یا به عبور و مرورشان دقت کنی، به راحتی متوجه می ‏شوی تقریبا همه آن‏ها زائر هستند یا از کسبه. همان ابتدای ورود محمد ظهوریان، متولی جوان مسجد، این را به شما می‏ گوید. او ۲۵ سال است که ساکن کوچه محراب‏ خان است و دفتردار یکی از مهمان‏پذیر‏های اطراف که کلیدداری مسجد را هم عهده‏ دار شده است.

به نیت دوازده امام در مسجد را دوباره باز کردیم

محمدآقا می‏ گوید: ما بیشتر از آنکه میزبان اهالی محل باشیم، پذیرای زائران آقا علی‏ بن ‏موسی‏ الرضا(ع) هستیم. نمازگزاران اکثرا زائران و رهگذرانی هستند که به هنگام خرید و گشت ‏و ‏گذار در بازار‌های اطراف حرم به اینجا می‏ رسند یا از نماز جماعت حرم جا مانده‏ اند یا کسبه محل هستند که وقت اذان مغازه‌شان را تعطیل می ‏کنند.

او فرسودگی بنای مسجد را شایسته زائران و مجاوران آقا نمی‌‏داند و تاکید می‏ کند که دوست نداریم شرمنده زائر امام باشیم، بار‌ها به اداره اوقاف مراجعه کرده‏ ایم و از آن‏ها برای بازسازی مسجد کمک خواسته‏ ایم، اما آن‏ها این کار را از دایره وظایف خود خارج می‏ دانند.

او ادامه می‏ دهد: پنج سال پیش مسجد با فروریختن یکی از دیوارهایش، به دستور اوقاف برای مدتی تعطیل شد. گفتیم گناه دارد در محله مسجدی نداشته باشیم. با یاری کسبه و به نیت دوازده امام در مسجد را دوباره باز کردیم و خدا را شکر، از آن روز تا حالا هیچ اتفاقی نیفتاده است و ‏بعد از این هم نخواهد افتاد.

این مسجد مثل نمازگزارانش خیلی غریب است

محمدباقر، برادر محمد ظهوریان هم که پای حرفمان نشسته است، می ‏گوید: مسجد درآمدی ندارد. مثلا حتی در ورودی و سالن مجزا برای بانوان نمازگزار نداریم. تا امروز به همت و هدایای اهالی و کسبه محل، قسمتی از خرابی‏ ها و نیازهایش را برطرف کرده ‏ایم، اما برای بازسازی اصولی آن به همکاری ارگان‏ های دولتی و کمک خیران نیاز داریم.

همان‌طور که این دو برادر می‏ گویند تقریبا همه اهالی محل اینجا نماز می‌خوانند. مثلا حاج‌آقا طاهریان از کسبه محل، ساکن فلکه ضد است، اما حدود ۱۵ سالی می ‏شود که نماز ظهر را در این مسجد می ‏خواند.

همین‌طور طاهره‌ خانم که از پرسنل یکی از هتل‏ های مجاور است. او هم ۱۰ سالی می‏ شود که اینجا نمازش را قامت می‌بندد. به عقیده طاهره‌ خانم، اینجا حال و هوای عجیبی دارد. او فکر می ‏کند این مسجد مثل نمازگزارانش خیلی غریب است.

کلاس‌های مشاوره‏ای ترک اعتیاد در مسجد

اذان ظهر که می‏ شود زائران و کسبه شانه‌به‌شانه هم می ‏ایستند. با اینکه خیلی‏ هایشان هم‌زبان نیستند، اما فهمیدن حرف دلشان ساده است. مثل امام جماعت جوان مسجد که فارسی را شکسته‌ بسته حرف می‌زند. خودش را محمدابراهیم خلیلی معرفی می ‏کند. اصالتا پاکستانی است، اما ۱۰ سال است که به ایران آمده و به عنوان طلبه در مدرسه آیت‏ا... خویی مشغول تحصیل است.

خلیلی می‏ گوید: سه سالی هست که به دعوت هیئت امنای مسجد به عنوان امام جماعت مشغول خدمتم، اما از آنجا که مسجد درآمد و امکانات لازم را ندارد، برنامه فرهنگی خاصی هم نمی‏ توانیم داشته باشیم. از طرفی متاسفانه، چون به زبان فارسی تسلط کاملی ندارم، نمی‏توانم برنامه سخنرانی بگذارم و مردم را جمع کنم، اما مشکلات شرعی نمازگزاران را پاسخ‏ می‌دهم.

او ادامه می‏ دهد: حدود سه سال است که هر روز زیر نظر مستقیم بهزیستی در مواجهه با مشکل بزرگی به نام اعتیاد، کلاس‏ های مشاوره‏ای ترک اعتیاد را برگزار می ‏کنیم که درآمد اندک آن صرف امور مسجد می‏ شود. مراسم هیئت سیدالشهدا در شب‏ های جمعه نیز یکی دیگر از برنامه‌های این مسجد برای جوانان علاقه‌مند است.

نماز جماعت ظهر که تمام می‏ شود، نمازگزاران بی ‏توقع، یکی‌یکی از در سبز مسجد خارج می‏ شوند، اما مسجد قدیمی و غریب محله محراب هم چنان ساده زیر سایه ساختمان‏ ها وهتل‏ ها دوباره تنها می‏شود و من با خودم فکر می‏ کنم در شهر غریب نوازان که مردمش به مهمان ‏نوازی شهره‏ اند و هر مسجدی خانه ‏ای است برای خدا و هر مهمانی حبیب خدا، حیف است یکی از این‏ خانه ‏ها غریب بماند.

* این گزارش پنجشنبه ۸ تیر ۱۳۹۱ در شماره ۱۰ شهرآرا محله منطقه ثامن چاپ شده است.