لذتی بالاتر از درسخواندن سراغ ندارم 
همیشه بداهه میکشم 
وقف مرکزی برای سلامت روان کودکان آسیب‌دیده
خادم| «اینجا چراغی روشن است»؛ بله، درست آمدیم. همین یک جمله که روی دیوار نقش بسته نشانه است. نشانه مرکزی که کارش توانمندسازی کودکان بدسرپرست و بی‌سرپرست در محله فارغ‌التحصیلان است که پای ما را به این مکان می‌کشاند.
این مجموعه یک مرکز تخصصی در رابطه با سلامت کودکان آسیب دیده است که به همت خیران پا گرفته؛ اولین بازارچه خیریه نیز به نفع و در حمایت از کودکان آسیب‌پذیر همنیجا برپا شد.
دست اندرکاران خیریه با پوشش یکدست و متفاوتی که دارند از میهمانان و مدعوین متمایز و مشخص‌اند. افرادی که شاید عمر آشنایی‌شان خیلی طولانی نباشد، اما هیچکس غریبه نیست و همه خودشان را از یک خانواده می‌دانند.
افرادی که توفیق شرکت در این مراسم را پیدا کرده‌اند اعتراف می‌کنند که حال و هوای‌شان فرق کرده است و لبخند از روی لب‌های‌شان جمع نمی‌شود. مکان این مرکز را یکی از اهالی خوش نیت محله به نام بانویی خیر به نام «حافظه زیوری» وقف کرده است و گروهی از خیران را کنار هم جمع کرده تا مُهر افتتاح آن را در مِهر ۹۵ بزنند.
برای کودکان بی پناه
در کنار تیمی که برنامه‌های اجرایی و هماهنگی با مددکار‌ها و شناسایی کودکان را عهده دارند، تیم پزشکی و متخصص در کنار خیران قرار دارند که کمر همت بسته‌اند و آماده‌اند تا طعم شیرین زندگی را به کودکانی بیاموزند که جزء بی‌پناه‌ترین افراد اجتماع ما به حساب می‌آیند، به این خاطر که از داشتن خانواده خوب محرومند. افرادی که دغدغه‌شان از دادن غذا و پوشاک چند پله بالاتر است و نیت‌شان آن است که زندگی کودکان آسیب دیده را از سرگشتگی‌هایی که دارند، نجات دهند.
آماده‌اند تا طعم شیرین زندگی را به کودکانی بیاموزند که جزء بی‌پناه‌ترین افراد اجتماع ما به حساب می‌آیند
به دنبال آرامش روان برای کودک
زهرا خسروی که در حوزه پیشگیری از جرم تخصص دارد و وکیل دادگستری و کارشناس پیشگیری از وقوع جرم در استان است، متولی اصلی کار است که از همان ابتدای فعالیت‌هایش در حوزه اجتماع دوست داشته است فراتر از یک کارمند ساده و چشم انتظار حقوق آخر ماه زندگی کند. او با همکاری و همراهی گروهی دیگر را هم دارد که هر کدام وقتی از موضوع و جریان مطلع شدند ب اجان و دل پای کار ایستادند.
آن‌ها به دنبال شناسایی خانواده‌های آسیب پذیر و نجات و آرامش کودک اند و علاوه بر خدمات روانشناسی که در این مجموعه آماده شده است، تمام حمایت‌های لازم برای تحصیل و پوشاک و خوراک کودکان آسیب دیده را نیز مهیا می‌کنند.
خسروی می‌گوید: از همان زمان نوجوانی به انجام کار‌های خیر علاقه زیادی داشتم. دوران دانشجویی با تشکیل موسسه «خیریه منتظران مهدی (عج)» در زنجان توانستم به این آرزو برسم. بعد از پایان تحصیل و انتقال به مشهد تصمیم گرفتم با نام مبارک امام زمان (عج) در مشهد نیز کاری بزرگ و ماندگار انجام دهم.
دوست داشتم در حوزه‌های پرخطر مثل آسیب‌های اجتماعی وارد شوم و از آن جایی که بخشی از اجتماع ما را کودکانی با خانواده‌های بی‌سرپرست یا بدسرپرست تشکیل می‌دهند -مانند خانواده‌هایی که سرپرست آن‌ها اعتیاد دارد یا کودکانی که برای تامین مایحتاج زندگی‌شان مجبورند کار کنند و از درس می‌مانند- به فکر تشکیل مجموعه‌ای برای سلامت روح و روان این افراد افتادم.
او ادامه می‌دهد: خیلی‌ها معتقدند باید به این کودکان غذا داد و خوراک گرم‌شان را تامین کرد. من خیلی تحسین می‌کنم این حس‌شان را، اما ما به دنبال شیوه‌ای بوده و هستیم که کودک آسیب دیده آرامش روان داشته باشد. کودکانی که به دلیل مشکلات موجود در خانواده‌های‌شان مهارت‌های لازم را برای ورود به اجتماع نیاموخته‌اند و خیلیهایشان با سختی‌های درد و رنج و فقر دست و پنجه نرم کرده‌اند.
این بانوی خیر اضافه می‌کند: در این مجموعه تجهیزات و امکانات زیادی فراهم و آماده‌سازی شده است؛ از بازی درمانی گرفته تاقصه و تئاتر درمانی. تیم پزشکی و متخصص ما بعد از جلسات مشاوره با کودکان خلاء‌های زندگی آن‌ها را پیدا می‌کنند وبرهمان اساس توصیه می‌کند چه شیوه درمانی درباره آن‌ها سازگارتر است.
کودکانی که در همین مدت کوتاه زندگی مورد آزار و اذیت جسمی و احساسی قرار گرفته‌اند و در خانواده‌هایی بزرگ شده‌اندکه فقر و اعتیاد و بی‌سوادی در آن‌ها بیداد می‌کرده است.
به درخشیدن بچه‌ها امید داریم
وقتی درباره شعار و عبارت اینجا چراغی روشن است که بر دیوار ورودی موسسه نقش بسته سوال می‌کنیم، چشمانش برق می‌زند. یاد روزی می‌افتد که به فکر شکل دادن مجموعه افتاده است و دوست داشته جایی برای آسیب‌دیدگان باشدکه چراغش همیشه روشن باشد.
می‌گوید: هدف‌مان این بودکه خانه باید گرما و نور داشته باشد و تمام تلاش ما به همین منظور است. اینجا مجموعه‌ای برای بچه‌ها و کودکانی است که مثل همه هم سن و سال‌های‌شان در اجتماع حق خوب زندگی کردن دارند.
من و تمام دست‌اندرکاران معتقدیم که به این بچه‌ها باید با احترام نگاه کرد. ما امیدواریم تمام کسانی که به اینجا می‌آیند روزی بدرخشند. هرچه بیشتر از این مجموعه و بچه‌هایش می‌شنویم بیشتر سرذوق می‌آییم و برای اینکه بیشتر آشنا شویم پای صحبت دیگر اعضا مجموعه می‌نشینیم.
به لحاظ روحی اقناع می‌شویم
نسیم وحیدیان، کارشناس حقوق است و از فعالان در این مجموعه. او می‌گوید: زمانی که خانم خسروی با من صحبت کردند و خواستند برای پا گرفتن مجموعه به آن‌ها کمک کنم، سوال کردند چند روز از هفته را می‌توانم اینجا باشم و من خواستم که روی یک روز در هفته حساب کنند، اما باور کنید از روزی که آمده‌ام تا همین الان و هر روز نیرویی خاص دوباره مرا به این سمت می‌کشاند.
نه اینکه فکر کنید این وضعیت تنها مخصوص من است، همه آن‌هایی که اینجا هستند همین حس و حال را دارند. شاید خیلیهایشان به قصد این آمده‌اند که یک مدت کوتاه کارشان را انجام بدهند و بروند، اما ماندگار شده‌اند، شاید بزرگترین علتش این باشد که به لحاظ روحی اقناع می‌شوند.
وحیدیان تعریف می‌کند: کمک کردن به خانواده‌های نیازمند را از پدر و مادرم آموخته‌ام، اما من هیچ وقت تا این اندازه با کودکان آسیب‌پذیر در ارتباط نبوده‌ام و عمق فاجعه را درک نکرده بودم.
ما با بچه‌هایی مرتبط هستیم که علیرغم اینکه بحران عاطفی و روحی در آن‌ها شدید است، میزان تاثیرپذیری بالایی دارند، این را با مثال می‌توانم توضیح دهم: کار عملیاتی مجموعه از چند وقت قبل از افتتاح شروع شده است. در بازدیدی که از یکی از خانواده‌های آسیب‌پذیر داشتیم، دو دختر ۸ و ۱۲ ساله این خانواده را به دلیل اعتیاد پدر و مادر و بد سرپرست بودن، تحت پوشش گرفتیم.
بچه‌هایی که حتی قادر نبودند در شرایط خاص ابراز احساسات کنند و در سخت‌ترین لحظه‌ها هم نمی‌توانستند گریه کرده و خودشان را تخلیه احساسی کنند. بعد از آشنا شدن با این مجموعه و روانکاوی آن‌ها توسط کادر درمانی، کتاب‌هایی در اختیار آن‌ها قرار گرفت و قرار شد آن‌ها را مطالعه کرده و برگردانند.
حالا آن‌ها به صورت مداوم به مجموعه رفت و آمد دارند و این ارتباط تا اندازه‌ای قوت دارد که احساساتشان را می‌توانند بنویسند و در قالب داستان بیان کنند و این کمک بزرگی است برای تخلیه احساساتی که روی هم تلبار می‌شود و برای یک کودک بار روانی زیادی دارد.
وحیدیان با اشاره به اهداف بلند مدتی که در دستور کار این مرکز قرار دارد می‌گوید: یکی از برنامه‌هایی که در بلند مدت قصد داریم به آن برسیم، ارتباط گرفتن با کودکانی است که در مراکز بهزیستی بزرگ شده و حالا وارد اجتماع شده‌اند. قصد داریم پای صحبت آن‌ها بشینیم تا از خلا‌های زندگی و آرزوهای‌شان بپرسم و بتوانیم برنامه‌های جامع‌تری برای مجموعه تدوین کنیم.
یک کودک هم بالا بیاید مزدمان را گرفته‌ایم
گندم‌آبادی، مهندس عمران است و از دیگر فعالان مرکز توانمندسازی کودکان بدسرپرست و بی‌سرپرست منتظران مهدی (عج) و درباره ورودش به این مجموعه چنین می‌گوید: یکی از دوستان قدیمی از من خواست در امر بازسازی یک مجموعه خیریه کمکش کنم و خواست که یک روز من را اینجا ببیند و به همین سادگی پای من به مجموعه باز شد.
او ادامه می‌دهد: روزی که برای مشورت و طرح دادن در امر بازسازی ساختمان اینجا آمدم تصورش را نمی‌کردم ماندگار شوم و خلاصه اینکه من هم مثل سایر اعضا که اینجا مشغول کارند، وقتی فهمیدم موضوع چیست و چه برنامه‌هایی قرار به انجامش هست، مشتاق شدم بمانم.
به خصوص اینکه مجموعه قرار است یک کار اختصاصی انجام دهد و ما اگر این عملیات را در مورد به فرض ۱۰۰ کودک اعمال کنیم و یک نفر هم از آن بین تغییر کنند، ما به هدف خود رسیده‌ایم، چون آن یک نفر می‌تواند دست خیلی‌ها را بگیرد و بالا بکشد.
آموزش مهارت‌آموزی به کودکان
آراز برزگر، مدرس ویلون است و در زمینه موسیقی تبحر و تخصص دارد. او هم بخشی از کار مجموعه را بر دوش گرفته است. برزگر تا به حال با مجموعه‌های خیریه زیادی در ارتباط بوده است و برای این موضوع هم دلایل خودش را دارد: در وجود همه آدم‌ها خلا‌هایی وجود دارد که فقط با اعمال و رفتار خداگونه پر می‌شود. بودن در جمع‌های این شکلی حس خوشایند وصف ناپذیری را برای آدم شکل می‌دهد.
بعد صحبتش را به زمانی برمی‌گرداندکه تصمیم گرفته بودند درباره مکانی که در اختیار دارند برنامه‌های کاربردی و هدفمند را اجرا کنند: بعد از اینکه مکان را خانم زیوری وقف کرد و خیران همدیگر را پیدا کردند به این نقطه رسیدیم که حالا باید چه کاری انجام دهیم که بهترین بهره‌برداری را از مجموعه کرده باشیم و به این نتیجه رسیدیم که در زمینه سلامت روان کار کمتر شده است و کودکانی که تحت پوشش خانه فرزندان هستند با آسیب‌های جسمی و حتی جنسی که داشته‌اند خلاء‌های چشمگیری دارند.
به این باور رسیدیم ما هر اندازه که بخواهیم خوراک و پوشاک درخوری برای آن‌ها تهیه کنیم، باز هم نمی‌توان آینده موفقی برای‌شان پیش‌بینی کرد و به عبارت بهتر امید به موفقیت این کودکان در آینده خیلی کم است و به همین خاطر تصمیم گرفتیم روی سلامت روان این گروه کار کنیم.
او ادامه می‌دهد: در همین راستا تیم پزشکی تشکیل دادیم و کارشناسان و متخصصان قبول کردند زحمت آن را به خاطر آینده بهتر کودکان بر دوش بگیرند. به این صورت کودکی که به مجموعه وارد می‌شود تست‌های مختلفی از او گرفته می‌شود و بنا به نظر متخصصان تشخیص داده می‌شود از چه شیوه درمانی برای او استفاده شود.
با گذشت زمان و بهبود او روی توانمند‌سازیش کار می‌کنیم. مثلا اینکه اگر متمایل و علاقمند به تحصیل است شرایط تحصیلی او را مهیا کنیم یا اگر حرفه و کاری را دوست دارد در آن زمینه حمایتش کنیم.
وی عنوان می‌کند: یکی از برنامه‌هایی که مجموعه دنبال می‌کند آموختن فن ماهیگیری به کودکان است. به این خاطر که بچه‌های خانواده آسیب‌پذیر معمولا صدقه‌گیر بار آمده‌اند و چشم کمک به اجتماع دوخته‌اند، در حالی که ما نمی‌خواهیم بچه‌ها صدقه‌بگیر بزرگ شوند و قصد داریم زمینه یادگیری مهارت‌ها را به آن‌ها آموزش دهیم.
ما به دنبال شیوه‌ای هستیم که کودک آسیب دیده آرامش روان داشته باشد
تقدیر از بازیگر با اخلاق
برزگر در بخشی از صحبت‌هایش به حضور آزاده صمدی، بازیگر سرشناس کشورمان در این مراسم اشاره می‌کند و می‌گوید: جا دارد از حضور این بانوی هنرمند در مراسم تقدیر کنیم. ایشان بدون هیچ چشمداشتی، با هزینه شخصی از تهران به مشهد آمدند و حتی کمک نقدی هم داشتند.
خریدی با نیت خیر
بعد از صحبت با مسئولان و فعالان این خیریه، سری هم به بازارچه می‌زنیم. لذت کار گروهی به مذاق مخاطبان برنامه خوش می‌آید. آن‌هایی که وقتی می‌خواهند شادی سهیم شدن در این جشن را نشان دهند می‌روند سراغ بازارچه‌ای که به همت اعضا راه‌اندازی شده است و سود آن به نفع سلامت کودکان آسیب‌دیده هزینه می‌شود. بازارچه انواع و اقسام خوراکی‌ها، صنایع دستی، لوازم منزل و ... به فروش گذاشته شده است و خانواده‌ها و افراد شرکت کننده به امید کمک به زندگی کودکان، خرید می‌کنند.
* این گزارش پنج شنبه، ۱۵ مهر ۹۵ در شماره ۲۱۰ شهرآرامحله منطقه ۱۱ چاپ شده است.
لینک کوتاه
آوا و نمــــــای شهر
